Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2008

Μια τζούρα Παπαδιαμάντη

Βρίσκομαι στη ευχάριστη θέση να σας παρουσιάσω την πρωτότυπη και καινοφανή θεωρία μου που υποστηρίζει ότι μια μικρή δόση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη καθημερινά μπορεί να "σου φτιάξει την ημέρα".

Το φάρμακο έχει κλινικά δοκιμαστεί με επιτυχία σε ένα τουλάχιστον άτομο για πολλά χρόνια. Δεν υπάρχει υπερδοσολογία και δεν παρατηρείται καμιά παρενέργεια. Η καθημερινή λήψη μπορεί να δημιουργήσει θετικές επιρροές όπως η αναζήτηση του πλήρους διηγήματος, η ανάγνωση επισταμένως του Αγίου της λογοτεχνίας μας, το άνοιγμα λεξικών κ.λπ.

Σε περίπτωση έλλειψης Παπαδιαμάντη προσωπικά τον αντικαθιστώ με Βιζυηνό αλλά υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι οποιοδήποτε λογοτεχνικό έργο μπορεί να προκαλέσει ακίνδυνη ευφορία και καλή διάθεση, να διδάξει και να τέρψει, να προβληματίσει και να διασκεδάσει.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Πρόκειται για μια πανέμορφη περιγραφή από το "Τα δαιμόνια στο ρέμα", ενός από τα σημαντικότερα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Το διήγημα αναφέρεται στην παιδική ηλικία του συγγραφέα και αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία για την κατανόηση της προσωπικότητας και του έργου του μεγάλου Σκιαθίτη καθώς τα περιστατικά που ιστορούνται και οι καταστάσεις που περιγράφονται διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στη ζωή του. Το έργο είναι άρτιο τεχνικά με ζωντανές περιγραφές και κυρίαρχο το μυστηριακό στοιχείο που με υποβλητικό τόνο δίδει ο Παπαδιαμάντης, επιτυγχάνοντας να επιστρέψει προς στιγμήν στην παιδική του ηλικία. Σε εκείνη δηλαδή την τρυφερή ηλικία που όλων μας η πίστη σε καθε λογής υπερφυσικά όντα μοιάζει και πραγματική και λογική.

Yψηλά επί του λόφου του περιφανούς, του βλέποντος προς βορράν εις το πέλαγος, ίσταται ο ναΐσκος του Aγίου Iωάννου του Προδρόμου. Άνω και κάτω και ολόγυρα, πολυσχιδείς λόφοι και ράχεις και δειράδες, όπου γυμνοί, αμαυροί, ανεμόπληκτοι βράχοι εναλλάσσουσιν αρμονικώς με πλουσίας λόχμας και συστάδας θάμνων, από πρίνους και αγριελαίας, και πελωρίους σχοίνους δακρύοντας αγριομαστίχην, σχηματίζοντας εις καλύβην τους μακρούς κατηρεφείς κλώνας των, όπου όχι σπανίως ευρίσκουσι πρόχειρον μάνδραν διά τα κοπάδια των οι λιναρόξανθοι με τας μακράς ράβδους βοσκοί.

Kάτω, τα κράσπεδα όλης της ακτής φιλούσι με υγρά, σιαλώδη, μεθυσμένα φιλήματα, με αγρίους πόθους και με εξάλλους ορμάς, μαύρα και γαλανά τα κύματα· μέλη σειρήνων εις την επιφάνειαν και κάλλη σειρήνων, και νηρηίδων ανεκλάλητα μυστήρια εις το βάθος.

Ήτο τότε η παραμονή της 29 Aυγούστου, Aποτομής του Προδρόμου, και ο παλαιός ναΐσκος, επί του ερήμου λόφου, ύπερθεν της θαλασσοπλήγος ακτής, θα προσείλκυε τα πλήθη των προσκυνητών. Kατά συνοδίας τα πλήθη, νέοι, γυναίκες και παιδία, ήρχοντο. Mυρμηκιά οφθαλμοφανής εσχηματίζετο εις τον κατήφορον, άμα ανέβλεπέ τις άνω προς την ποδιάν του βουνού, εκ μεσημβρίας, οπόθεν κατήρχοντο, φαιδροί, κάθιδροι, με ροδιζούσας παρειάς και ασθμαινούσας πνοάς, οι πανηγυρισταί.

Hμείς είχομεν κατέλθει την αυτήν εκείνην κατωφέρειαν πρωί, άμα τη ανατολή. Eίχομεν εκκινήσει τα χαράγματα από το χωρίον μας, απέχον τριών ωρών δρόμον, προς μεσημβρίαν· εγώ ήμην καβάλα επί της φοράδος. O αγωγιάτης, ο Mήτρος ο Πρανάς, εκράτει την τριχιάν του χαλινού προπορευόμενος, κατ’ επίμονον απαίτησιν του πατρός μου, αν και μετά γογγυσμού, ως αγγαρείαν το έκαμνε. Tου εφαίνετο ως να έσυρεν επ’ ώμων την φοράδα με το σαμάρι της, κ’ επάνω στο σαμάρι εμέ. Θα επροτίμα να ακολουθή σφυρίζων όπισθεν, ως συνηθίζουν οι συνάδελφοί του όλοι.

5 σχόλια:

Trofonios είπε...

http://trofonios.blogspot.com/2008/11/blog-post_30.html

Ανώνυμος είπε...

"Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολώμό
και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη".

Ανώνυμος είπε...

"...ώσπου η δόλια η φωνή να βρει τη ρίζα εκείνη ,
που χάσαμε κι εγώ κι εσύ,
σαν Φραγκολεβαντίνοι,
φιλότεχνοι κι αλλήθωροι
προς κάποια Δύση πάντα,
που παραμόρφωσε γενιές,
παλιά, κι απ' το τριάντα,
την ώρα που το μέσα μας
κοβόταν
σαν διαμάντι
στου Καζαντζίδη τον λυγμό
και στου Παπαδιαμάντη..."

Ανώνυμος είπε...

Έκτακτη η πρόταση Βοιωτέ. Λες όμως κάπου του Αγίου της λογοτεχνίας μας.. Η ιερότητα του πως αντιλαμβάνεται τα τράγματα και συμπονά την πήλινη ανθρώπινη ύπαρξη είναι άλλο από την αγιωσύνη. Είναι αγιότητα.

Ανώνυμος είπε...

Ο "'Αγιος των γραμμάτων" μας υπήρξε βαθύτατα εωσφορικός και αβυσσαλέα ερωτικός. Για τους γνωρίζοντες, πάντα.