Χαμένες Θυσίες – Χαμένες Ευκαιρίες

Του Γιώργου Δ. Ανδρέου*

 Είναι ηλίου φαεινότερο πλέον ότι  οι κυβερνώντες σήμερα ολιγώρησαν ασυγχώρητα, εγκληματικά θα έλεγα. Όφειλαν – και παρέλειψαν -   έγκαιρα να συνειδητοποιήσουν την έκταση του προβλήματος, έγκαιρα να πούνε  στον κόσμο για το τσουνάμι που έβλεπαν  πως ερχόταν,  έγκαιρα να επισημάνουν  τις πραγματικές του συνέπειες για τον απλό άνθρωπο  και έγκαιρα  να εξορκίσουν και να καταγγείλουν σκληρά   τις ιδεοληψίες και  τους αμετανόητους βολεψίες εργατοπατέρες, που είναι υποτίθεται εκπρόσωποι αυτών που σήμερα απειλούνται, και έγκαιρα να αποφασίσουν και να δράσουν αποτελεσματικά. Αντίστοιχη είναι και η ευθύνη της μείζονος αντιπολίτευσης  που όφειλε να παραμερίσει τις εγωπαθείς φιλοδοξίες επιστροφής στη εξουσία, να μην καλλιεργεί φρούδες ελπίδες στον κόσμο και να μην αντιδρά, μιμούμενη την αριστερά και τους υπερεθνικόφρονες,    με εθνικιστικές κορώνες του τύπου «πουλάμε την πατρίδα και τα ασημικά» (μερικοί συνεχίζουν να το λένε  προκλητικά και υποκριτικά) αντιδρώντας στα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν.

Αν με την εντελώς στρεβλή λογική αυτή, τον φόβο του πολιτικού κόστους και την εξουσιομανία δεν  καθυστερούσαν  τις ουσιαστικές αποκρατικοποιήσεις, που έπρεπε  να είχαν  κάνει τότε σε καλές τιμές  (και σήμερα δεν είναι αργά), αν έγκαιρα προχωρούσαν σε κινήσεις πρακτικές και αποτελεσματικές  αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, αν τότε άνοιγαν  πραγματικά και όχι κατ’ επίφαση τα κλειστά επαγγέλματα, αν τότε προχωρούσαν στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές στο δημόσιο τομέα, αν  μείωναν δίκαια και αναλογικά τους μεγάλους μισθούς και  συντάξεις, αν έκαναν  το ενιαίο μισθολόγιο σε  δίκαιη βάση, αν δεν διόριζαν  ημετέρους με διάφορους τρόπους και παλαιοκομματική λογική, σαν να μην τρέχει τίποτα και άλλα πολλά  με μικρότερες άμεσες επιπτώσεις στον κόσμο.

 Αν όλα αυτά και άλλα απλά και πρακτικά, γίνονταν γρήγορα  και στοχευμένα,  ίσως να μην χρειαζόταν να απολύσουμε τώρα μαζικά τόσους πολλούς δημόσιους υπαλλήλους (σίγουρα βέβαια κάποιοι θα έπρεπε να έχουν φύγει,  να μην κρυβόμαστε), ανατρέποντας τη ζωή τους. Γιατί, και δε θέλω να γίνω μάντης κακών, γρήγορα θα χρειαστεί να γίνουν και άλλες ευθείες πλέον απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων σε μεγαλύτερη έκταση,   πέρα από το νομικό (παρα)μόρφωμα της «εφεδρείας» (λες κα οι πρόωρες συντάξεις δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό). Και είναι υποκριτές και παλιάνθρωποι πλέον αυτοί,  που εξακολουθούν να το κρύβουν συνεχίζοντας να μην λένε την αλήθεια στον κόσμο και περισσότερο οι άλλοι που, γνωρίζοντας ότι λένε ψέματα,  υπόσχονται ότι θα τους ξαναδιορίσουν, εξαπατώντας τους πολίτες για πολλοστή φορά. Ίσως ακόμα  να μην χρειαζόταν να  βάλουμε τόσο υψηλό φόρο στα ακίνητα, υψηλό  ΦΠΑ στα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία και άλλα πολλά που φοβούμαι πως θάρθουν, πάντα με την απειλή  της χρεοκοπίας,  που τσάκισαν τον ιδιωτικό τομέα και την πραγματική οικονομική  ζωή.

Όμως όλα τα παραπάνω τα έχουν πει πολλοί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στον ίδιο ή σε μικρότερο βαθμό.

Η δική μου αγωνία είναι μήπως – και το φοβούμαι πολύ – πάνε χαμένες και οι θυσίες αυτές. Κι αυτό θα γίνει αν το κράτος – ο μεγάλος ασθενής – δεν εκσυγχρονισθεί πραγματικά με γρήγορες, απλές και στοχευμένες επεμβάσεις στην διάρθρωση των υπηρεσιών του, ώστε να γίνουν ευέλικτες και αποτελεσματικές. Τίποτα δεν θα αλλάξει αν περιορισθούν αριθμητικά οι υπάλληλοι και οι υπηρεσίες μείνουν όπως είναι. Οι κινήσεις όμως αυτές πρέπει να γίνουν άμεσα, απροκατάληπτα και τολμηρά και όχι με την προσφιλή τακτική ετεροχρονισμού «θα το μελετήσουμε».

Θα πρέπει άμεσα:

(Ι) να αποκατασταθούν με αντίστροφες ανατροπές, οι ανατροπές στην λειτουργία του δημοσίου τομέα και την υπαλληλική εξέλιξη που έκανε από το 1982, ιδεοληπτικά και από πολιτική σκοπιμότητα, ο «αείμνηστος» Μ. Κουτσόγιωργας και κανένας δεν τις πείραξε έκτοτε. Οι ανατροπές αυτές είναι (α)  η ανάγκη σύνδεσης πλέον του αποσυνδεθέντος τότε  μισθολόγιου με το βαθμολόγιο για να υπάρχει κίνητρο προαγωγής, που προϋποθέτει αξιολόγηση των υπαλλήλων και η προαγωγή επιβραβεύει την απόδοση και (β) η κατάργηση του θεσμού των Διευθυντών επί θητεία, που οδηγούν τους σήμερα Διευθυντές να γίνονται  αύριο υφιστάμενοι των πρώην υφισταμένων τους, με αποτέλεσμα την κατάργηση της αξιολόγησης και της ιεραρχίας και η επαναφορά των Διευθυντών και Γενικών Διευθυντών καριέρας για  να αποκατασταθεί η ιεραρχία,  να υπάρξει ουσιαστικός πειθαρχικός έλεγχος των τεμπέληδων, των ανίκανων και των παρανομούντων που παρασύρουν και τους πολλούς καλούς δίπλα τους και (γ) να αλλάξουν άμεσα όλοι οι Οργανισμοί όλων των υπηρεσιών με νέα σφικτή και ουσιαστική προσέγγιση  με βάση τις σημερινές και τις πραγματικές ανάγκες, προσαρμοσμένες στους στόχους της χώρας.

  (ΙΙ)   Αυτά σε γενικό πλαίσιο, γιατί ειδικά μπορούν να γίνουν άμεσα και ανέξοδα αποτελεσματικές διαρθρωτικές μικρές και μεγαλύτερες κινήσεις και μεταβολές στις υπηρεσίες και τους διάφορους τομείς , που θα αλλάξουν όλη τη λογική και την απόδοσή τους.

Παραδείγματα. Θα μπορούσαν να ενοποιηθούν άμεσα τα  Δασαρχεία και Διευθύνσεις Δασών,  που λειτουργούν  στις πρωτεύουσες όλων των νομών της χώρας και έχουν  τις ίδιες ουσιαστικά αρμοδιότητες και το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν τεράστιες γραφειοκρατικές καθυστερήσεις στους πολίτες και κυρίως στα επενδυτικά σχέδια (διπλές εγκρίσεις). Έτσι , εκτός από την οικονομία δαπάνης (διπλά κτίρια, διπλοί διευθυντές και τμηματάρχες, διπλά και τριπλά αυτοκίνητα και άλλα εργαλεία και όργανα υποδομής) θα απελευθερωθούν  κατ’ ελάχιστο 500 ίσως και περισσότεροι έμπειροι δασολόγοι και δασοπόνοι, από τους οποίους   οι μισοί θα μπορούσαν να στελεχώσουν τα τμήματα δασοπυρόσβεσης του Πυροσβεστικού σώματος, προσφέροντας την ανεκτίμητη  εμπειρία τους στον κρίσιμο αυτό χώρο  ( δεν θα χρειαστεί ή θα περιορισθεί έτσι ο αριθμός των πυροσβεστών που πρέπει να προσληφθούν – ήδη είναι σε εξέλιξη  ακούω διαγωνισμός πρόσληψης  μεγάλου αριθμού πυροσβεστών) και οι άλλοι μισοί να ενσωματωθούν στις υπηρεσίες, που είναι εντεταλμένες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των  βιομηχανικών, ενεργειακών, τουριστικών κλπ μονάδων,   ώστε να επισπεύδεται  η περισσότερο από όλες  χρονοβόρα περιβαλλοντική αδειοδότηση , αφού οι φάκελοι κάνουν βόλτες για «γνωμοδότηση» στις δασικές υπηρεσίες κλπ.

Θα μπορούσαν  να ενοποιηθούν οι λεγόμενες Εφορίες Αρχαιοτήτων, που λειτουργούν περιφερειακά στο Υπουργείο Πολιτισμού  (προϊστορικών, κλασσικών, βυζαντινών, νεωτέρων μνημείων κλπ) που αναγκαστικά γνωμοδοτούν στην ίδια παραπάνω διαδικασία με αποτέλεσμα καθυστερήσεις και αναμονές με τις βόλτες  των σχετικών φακέλων στις υπηρεσίες.

Θα μπορούσε να αυξηθούν κατά μία ή δύο εβδομαδιαίως οι διδακτικές ώρες των καθηγητών και των δασκάλων (είναι αν δεν κάνω λάθος 19 σήμερα) για να μην υπάρχουν κενά και να μην  χρειαστεί να διοριστούν άλλοι καθηγητές ή αναπληρωτές.

Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά, γιατί θα μπορούσε κανένας να υποδείξει άπειρα τέτοια παραδείγματα σε όλους τους τομείς της δημόσιας διοίκησης, απολύτως αναγκαίων συγκεκριμένων  αλλαγών, που μπορούν και έπρεπε  να έχουν γίνει από καιρό ανέξοδα και  γρήγορα και  να βελτιώσουν θεαματικά τις διαδικασίες, να μειώσουν πραγματικά την γραφειοκρατία  και να κάνουν την δημόσια διοίκηση γρήγορη και αποτελεσματική, στην υπηρεσία του πολίτη και της ανάπτυξης.

Για να γίνουν όμως αυτά και άλλα πολλά πρέπει να επιστρατευθούν άνθρωποι τολμηροί, από την αγορά και την κοινωνία, με γνώση και εμπειρία που δεν θα σκέφτονται   πως θα ζήσουν αν δεν εκλεγούν, άνθρωποι  από την πραγματική ζωή.

Όλα αυτά  και άλλα πολλά θα πρέπει να γίνουν χθες, γιατί αλλιώς φοβούμαι βάσιμα, πως θα χρειαστεί «να χυθεί και άλλο αίμα» αθώων πολιτών, και από τον δημόσιο και από τον ήδη πολύπαθο ιδιωτικό τομέα, θυσία στο βωμό της αβελτηρίας και της αναποτελεσματικότητας των πολιτικάντηδων, που είχαμε την ατυχία να μας κυβερνούν αλλά και των «μάγων», που  απειλούν να μας κυβερνήσεων, εξαπατώντας τον κόσμο.

Είναι κανόνας της φύσης απαράβατος ότι αν δεν δεχτείς γρήγορα ότι αφού στο   δάχτυλο του ποδιού εμφανίστηκε  γάγγραινα θα πρέπει να  κόψεις εξίσου γρήγορα το δάχτυλο, είναι νομοτελειακά βέβαιο πως θα χρειαστεί να κόψεις το πόδι και μάλιστα όσο αφήνεις να περνάει ο καιρός όλο και πιο ψηλά. Αυτό έπαθε  και παθαίνει η χώρα  σήμερα, με τις  ιδεοληψίες που διακατέχουν τους κυβερνώντες και μη και την πολιτικάντικη λογική – εγκληματική εξουσιομανία  το  λέω εγώ- αντιμετώπισης όλων των πραγμάτων (διάβαζε πολιτικό κόστος, πολιτική επιβίωση, σώνει και καλά να κυβερνάμε) της μεγαλύτερης μερίδας του πολιτικού κόσμου. Έτσι όμως  φτάσαμε να καταλάβουμε ότι πονάει  πολύ  και η  επέμβαση, αλλά και η σκέψη της  ζωής, μετά,  χωρίς ένα ή και δύο πόδια.

*Ο Γιώργος Ανδρέου (contact@andreoulaw.gr) είναι Δικηγόρος , μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου και Υπεύθυνος του Τομέα Δικαιοσύνης, της Δημοκρατικής Συμμαχίας.