Η φιλοσοφία επιστρέφει στην Αθήνα

Συνέδριο της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας με τη συμμετοχή διανοουμένων από 105 χώρες. Κεντρικό θέμα θα είναι η «Φιλοσοφία ως τρόπος ζωής» και μεταξύ των συνέδρων συγκαταλέγονται ο Γίργκεν Χάμπερμας, ο Ουμπέρτο Εκο, ο Αλέξανδρος Νεχαμάς, ο Μπιλ Μακμπράιτ, ο Τζον Μακντάουελ.

Του Τάσου Οικονόμου Διανοούμενοι απ’ όλο τον πλανήτη, ανάμεσά τους ο Εκο και ο Χάμπερμας, ετοιμάζονται για την άφιξή τους στην αυγουστιάτικη Αθήνα. Η σκέψη τους ταξιδεύει ήδη στους τόπους που θα τους επιτρέψουν να βρεθούν πνευματικά στο αρχαίο ελληνικό παρελθόν: στην Ακαδημία του Πλάτωνος, στην Πνύκα, το λίκνο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, στο Λύκειο του Αριστοτέλη και στην Αγία Φωτεινή Ιλισού, όπου έλαβε χώρα ο διάλογος του Πλάτωνος «Φαίδρος». Εκεί, ο Σωκράτης, για χάρη του έρωτα, ταξίδεψε με το άρμα της αμφίθυμης ψυχής στα πέρατα του Σύμπαντος. Στην Ελλάδα της κρίσης, θα φιλοξενηθεί για πρώτη φορά το Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας, 4-10 Αυγούστου, κι ενώ συμπληρώνονται 2.400 χρόνια από την ίδρυση και λειτουργία της Ακαδημίας του Πλάτωνος. Μεταξύ των συνέδρων συγκαταλέγονται κορυφαίες πνευματικές και φιλοσοφικές προσωπικότητες του κόσμου, όπως ο Γίργκεν Χάμπερμας, ο Ουμπέρτο Εκο, ο Αλέξανδρος Νεχαμάς, ο Μπιλ Μακμπράιτ, ο Τζον Μακντάουελ και πολλοί άλλοι. 2.000 σύγχρονοι θεράποντες Σε αυτήν τη δύσκολη εποχή για τη χώρα μας, η Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της διοργάνωσης ενός ιδιαίτερα απαιτητικού συνεδρίου, στο οποίο κεντρικό θέμα θα είναι η «Φιλοσοφία ως τρόπος ζωής». Πάνω από 2.000 σύγχρονοι θεράποντες της φιλοσοφίας από 105 χώρες του κόσμου θα δώσουν απαντήσεις στα προβλήματα του ανθρώπου του 21ου αιώνα και θα στείλουν μηνύματα για αξίες, θέσεις, πνευματικούς προσανατολισμούς και τη στάση των φιλοσόφων στο σύγχρονο κόσμο. Οπως μας λέει ο πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, Κωνσταντίνος Βουδούρης, «από τον Μεσαίωνα η ευρωπαϊκή φιλοσοφία που κατ’ ουσίαν είναι η ναυαρχίδα στον χώρο, θεωρούσε τη φιλοσοφία ως μέθοδο έρευνας. Ηταν η στιγμή κατάλληλη να γυρίσουμε στις κρυστάλλινες πηγές της ελληνικής φιλοσοφίας. Δηλαδή να υιοθετεί κάποιος ανάλογο τρόπο ζωής σύμφωνα με τους κανόνες που διαμορφώνει η φιλοσοφία. Υπήρξε έντονη συζήτηση για να κυριαρχήσει αυτό το θέμα. Ενδεχομένως να σημαίνει και μία στροφή, καθώς γυρίζουμε προς τα πίσω για να δούμε τη φιλοσοφία με τη διπλή της όψη, τον τρόπο και τη μορφή ζωής». «Μέσα στις σημερινές συνθήκες ζωής, στο παγκοσμιοποιημένο χωριό, τίθεται το πρόβλημα που έθεσε ο Σωκράτης. Πώς πρέπει να ζούμε; Σε όλη την αρχαία ελληνική κοινωνία, δεν ήταν η οικονομία ο βασικός παράγοντας. Θα ήταν αδιανόητο ακόμη και για επικούρειο φιλόσοφο να του πεις ότι ζεις για να αποκτάς χρήματα. Πρέπει να δούμε και να εξετάσουμε πού σφάλλουν οι οικονομικές επιλογές. Αυτό που έχει σημασία είναι το τι είναι το πρώτο, το σημαντικό; Προκύπτει ένα θέμα αξιολογήσεων των θεσμών, καθώς και των προτεραιοτήτων των κοινωνιών. Η ευδαιμονία είναι, για παράδειγμα, η απάντηση του Αριστοτέλη. Το συνέδριο αυτό θέτει πάρα πολύ σημαντικά ερωτήματα που μας απασχολούν όλους». Η επιθυμία των φιλοσόφων να επισκεφθούν την Αθήνα και να περιπλανηθούν στα μονοπάτια της σκέψης όντας στη γενέτειρα του ορθού λόγου ήταν καθολική. Οπως εξηγεί στην «Κ» ο κ. Βουδούρης, «το συνέδριο αυτό υπάρχει από το 1900, με την πρωτοβουλία του φιλόσοφου Μπέρτραντ Ράσελ. Η πρώτη διοργάνωση έγινε στο Παρίσι και από τότε διεκόπη μόνο κατά τη διάρκεια του Α΄ και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά, το συνέδριο άρχισε να προχωρεί και να αναπτύσσεται. Η διεξαγωγή και ανάθεση γίνεται με διαδικασία παρόμοια με αυτήν των Ολυμπιακών Αγώνων. Δηλαδή, οι χώρες που μετέχουν στον ΟΗΕ και οι αντιπρόσωποι των Εθνικών Φιλοσοφικών Εταιρειών εκλέγουν σε κάθε διοργάνωση τα 40 μέλη της επόμενης διοίκησης. Η πρώτη απόπειρα να έρθει το συνέδριο στη χώρα μας έγινε το 1960, όταν στα πράγματα ήταν ο Γ. Δρακόπουλος αλλά δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί και έγινε στην Ελβετία. Ούτε και το ’70 μπόρεσε να γίνει στην Ελλάδα. Και σήμερα ακόμη είναι δύσκολο να μπορέσει να διοργανωθεί, καθώς μόνο η Φιλοσοφική Σχολή θα μπορούσε να το φιλοξενήσει. Η προσπάθειά μας άρχισε να υλοποιείται το 2008 κι ενώ είχε προηγηθεί η υποβολή υποψηφιότητας το 2006. Η απόφαση ελήφθη παμψηφεί, ήταν καθολική και ομόφωνη. Ετσι ξεκινήσαμε το 2008 χωρίς κρατική χρηματοδότηση. Τα πράγματα δυσκόλεψαν σε μεγάλο βαθμό, δεν υπήρχε καμία δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσης. Η Ελληνική Φιλοσοφική Κοινότητα αποφάσισε να προχωρήσει μπροστά, να μην κάνουμε πίσω. Να μην το δώσουμε στο Μιλάνο ή σε άλλη χώρα, καθώς μετά θα χάναμε την όποια αξιοπιστία και δεν θα ξαναδινόταν στη χώρα μας η όποια δυνατότητα». Στο Ηρώδειο Η επίσημη έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου θα γίνει στο Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, όπου, εκτός των άλλων, θα λάβει χώρα μεγάλη μουσική εκδήλωση προς τιμήν των συνέδρων. Οι κανονικές πολυήμερες και πολυπληθείς εργασίες του Συνεδρίου, αρχής γενομένης από την Κυριακή το πρωί, θα γίνουν στους χώρους της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πανεπιστημιούπολη. Ορισμένες συνεδρίες, με βαθύ συμβολικό νόημα, θα γίνουν στον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας του Πλάτωνος, στην Πνύκα, λίκνο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, στο Λύκειο του Αριστοτέλη και στην Αγία Φωτεινή Ιλισού.