Οι "τεκτονικές πλάκες" της παγκόσμιας οικονομίας

Στις μετακινήσεις των... «τεκτονικών πλακών» της παγκόσμιας οικονομίας αναφέρεται σε πρόσφατη έκθεσή της η Nomura International, εστιάζοντας στις μεγάλες αλλαγές που ήδη συντελούνται και αλλάζουν ταχύτατα τον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Συνδυάζοντας στοιχεία από μελέτες της Citigroup, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD) και του Australian National University, ο υπογράφων την έκθεση και πολιτικός αναλυτής της Nomura, Alastair Newton, παραθέτει ένα γράφημα που απεικονίζει το ποσοστό συμμετοχής στην παγκόσμια οικονομία για τη Δυτική Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία, από το 1.000 μ.Χ. μέχρι το 2030 (εκτιμήσεις). Το   γράφημα απεικονίζει αφενός την ταχύτατη άνοδο της Κίνας, από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα, αλλά και τις εκτιμήσεις ότι το ποσοστό συμμετοχής της στην παγκόσμια οικονομία (οι υπολογισμοί γίνονται σε όρους δολαρίου, με έτος βάσης το 1990) θα έχει «σκαρφαλώσει» μέχρι το 2030 στο 20% (και ελαφρά υψηλότερα από τις ΗΠΑ, των οποίων το ποσοστό υποχωρεί σταθερά από το 1950 και έπειτα). Σε ανοδική τροχιά και η Ινδία, που στο ίδιο διάστημα αναμένεται να έχει ενισχύσει τη συμμετοχή της στο 10%. Αν οι προβλέψεις αποδειχθούν ακριβείς, τότε η Δυτική Ευρώπη το 2030 θα βρίσκεται πίσω από την Κίνα και της ΗΠΑ, με ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 15% και, σίγουρα, πολύ μακριά από τη θέση που διατηρούσε στις αρχές του 20ού αιώνα (πάνω από 30%). Μεταξύ άλλων, ο Alastair Newton σχολιάζει ότι η παγκόσμια ιστορία κυριαρχείται όχι από μονολιθικά γεγονότα, αλλά από διαδικασίες που οδηγούν σε σταδιακές αλλαγές των κατεστημένων μοντέλων. Μεμονωμένα σημαντικά γεγονότα πολλές φορές οφείλονται, όπως οι σεισμοί, σε τεκτονικές τάσεις που συσσωρεύονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ένα παρόμοιο γεγονός, ισοδύναμο ενός γεωπολιτικού σεισμού, συνέβη στις 11 Δεκεμβρίου 2001, με την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO), σημειώνει ο ίδιος. Επικαλούμενη τις εκτιμήσεις που διατύπωσε το 2012 το National Intelligence Council των ΗΠΑ, η Nomura κάνει λόγο για έξι κύριες «τεκτονικές» αλλαγές, στο διάστημα μέχρι το 2030: - Μετατόπιση της οικονομικής ισχύος προς την ανατολή και το νότο. Το ποσοστό των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας στον παγκόσμιο πλούτο θα υποχωρήσει, αθροιστικά, από το 56% σήμερα σε επίπεδα σημαντικά κάτω του 50%. - Μεγέθυνση της παγκόσμιας μεσαίας τάξης, ειδικά στον αναπτυσσόμενο κόσμο, τόσο σε απόλυτα μεγέθη όσο και ως ποσοστό επί του παγκόσμιου πληθυσμού. - Ευρύτερη πρόσβαση σε τεχνολογίες που μπορούν να αποβούν επικίνδυνες, οι οποίες θα δώσουν σε άτομα και σε μικρές ομάδες δυνατότητες που έως τότε αποτελούσαν κρατικό μονοπώλιο. - Γήρανση. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν θα βρεθούν μαζί με τη Γερμανία και την Ιαπωνία με γηρασμένους πληθυσμούς. - Αστικοποίηση. Ο αστικός πληθυσμός θα φτάσει τα 4,9 δισ. άτομα, ήτοι στο 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, από περίπου 50% σήμερα. Η Αφρική θα είναι η ταχύτερα αστικοποιούμενη περιοχή. - Η παγκόσμια ζήτηση για τροφή και νερό αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 35% κα 40% αντίστοιχα, διογκώνοντας τους κινδύνους για κράτη που βρίσκονται σε εύθραυστη κατάσταση. H Nomura κλείνει το συγκεκριμένο κομμάτι της ανάλυσής της με ένα απόσπασμα από το έργο «The Future of Power» (2011) του Joseph Nye (Αμερικανός, πολιτικός αναλυτής και πρώην Πρύτανης του John F. Kennedy School of Government στο πανεπιστήμιο του Harvard): «Σήμερα, η ισχύς στον κόσμο κατανέμεται στη βάση ενός μοτίβου που μοιάζει με περίπλοκο τρισδιάστατο σκάκι. Στην κορυφή της σκακιέρας η στρατιωτική ισχύς είναι σε μεγάλο βαθμό μονοπολική και οι ΗΠΑ πιθανότατα θα συνεχίσουν να υπερτερούν για κάποιο διάστημα ακόμα. Αλλά στη μέση της σκακιέρας, η οικονομική ισχύς είναι πολυπολική για περισσότερο από μία δεκαετία με βασικούς παίκτες τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Ιαπωνία και την Κίνα, και με άλλους να αποκτούν μεγαλύτερη βαρύτητα… Το κάτω μέρος της σκακιέρας είναι εκεί όπου κυριαρχούν οι υπερεθνικές σχέσεις, οι οποίες διασχίζουν τα σύνορα έξω από τον έλεγχο των κυβερνήσεων, και περιλαμβάνει μη κρατικούς παίκτες τέτοιας ποικιλομορφίας όπως οι τραπεζίτες… στο ένα άκρο και τρομοκράτες… ή χάκερς… στο άλλο». www.capital.gr