Η Ρεπούση και η διδασκαλία της ενιαίας ελληνικής γλώσσας

Γράφει ο Δημήτρης Λάμπρου

Δημοσιογράφος/
Εκδότης Περιοδικού ΒΟΙΩΤΙΑ

Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Οι συνεχείς προσπάθειες της βουλευτού της ΔΗΜΑΡ Μ. Ρεπούση να μοιάσει στη Ρόζα Ιμβριώτη επινοώντας αφορμές για λίγη δημοσιότητα δίδουν την ευκαιρία να διατυπωθούν νέες προτάσεις για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην εκπαίδευση.

Οι υπουργοί Παιδείας της μεταπολίτευσης προχώρησαν καθένας στη  -δική του-  μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, σε ριζικές πολλές φορές αλλαγές που κανείς δεν μπορεί να τις χαρακτηρίσει επιτυχημένες. Μια από τις πλέον χαρακτηριστικές αποτυχίες των πολιτικών του υπουργείου Παιδείας ήταν η αδυναμία χάραξης μιας σύγχρονης και λειτουργικής γραμμής στο ζήτημα της γλώσσας που διχάζει από παλιά τον ελληνικό λαό.

Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και επομένως και των φιλολογικών μαθημάτων σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης πάσχει και οφείλει να αλλάξει. Οχι επειδή το λέει η Ρεπούση αλλά διότι η εμπειρία δείχνει ότι τα ελληνικά υποβαθμίζονται διαρκώς εμφανίζοντας την εικόνα μιας γλώσσας με περιορισμένες εκφραστικές και παραγωγικές δυνατότητες, για να μην γίνει λόγος για την αισθητική διάσταση και τη ζημία που συμβαίνει εκεί.

Τα περισσότερα πάντως προβλήματα της ελληνικής γλώσσας σε σχέση με την εκπαιδευτική διαδικασία επιλύονται εύκολα αν θεωρήσουμε τα ελληνικά ως ενιαία γλώσσα που στη διαχρονική της εξέλιξη παρουσιάζει διάφορες ιστορικές και διαλεκτικές μορφές. Η ελληνική  αποτελεί μια από τις δύο ή τρεις γλώσσες που ομιλείται συνεχώς επί χιλιάδες χρόνια και δεν υπάρχουν σοβαρές επιστημονικές αντιρρήσεις για την ενότητά της.

Η αναγνώριση της μίας, της ενιαίας ελληνικής γλώσσας θα εισήγαγε στην εκπαίδευση το μάθημα Ελληνική Γλώσσα χωρίς διακρίσεις σε Αρχαία Ελληνικά, Νέα Ελληνικά κ.λπ.

Στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού οι μαθητές θα διδάσκονται τη δημοτική με ετυμολογία και προς την Πέμπτη ή Εκτη μέσα από ιστορικές πηγές ή τα κείμενα του Ευαγγελίου ή άλλα θα γίνεται η πρώτη επαφή με την λεγόμενη Ελληνιστική Κοινή που είναι πιο εύκολο να αφομοιωθεί από τα παιδιά.

Σταδιακά στο Γυμνάσιο η διδασκαλία του μαθήματος Ελληνική Γλώσσα θα περιλαμβάνει δυσκολότερα κείμενα από τη μεσαιωνική ελληνική ή την καθαρεύουσα ή την αρχαΐζουσα. Στο Λύκειο πλέον θα διδάσκονται, ως φυσικά συνέχεια, τα Αρχαία Ελληνικά από τα κλασικά κείμενα του Θουκυδίδη, του Πλάτωνα και των άλλων τιτάνων του πνεύματος, με γραμματική, με συντακτικό και κυρίως με ετυμολογία. Αυτός ο τρόπος διδασκαλίας -που σημειωτέον εφαρμόζεται σε όλα τα άλλα μαθήματα και- που προβλέπει τη ομαλή μετάβαση από τα απλά στα σύνθετα, από τα εύκολα στα δύσκολα θα καταστήσει πιο κατανοητή στα παιδιά την εξέλιξη της ελληνικής στη διάρκεια των αιώνων.

Διαφορετικά από το μάθημα "Ελληνική Γλώσσα", πρέπει να είναι τα μαθήματα που αφορούν στα νοήματα, στην ουσία, στις ιδέες των αρχαίων κειμένων. Σ’ αυτά τα μαθήματα που μπορούν να έχουν πολλές κατευθύνσεις και ονόματα (π.χ. Ελληνική Γραμματεία) οι μαθητές από το Δημοτικό θα διδάσκονται από μετάφραση τους θησαυρούς της αρχαίας ελληνικής σκέψης: ποίηση, φιλοσοφία, θέατρο, ιστορία. Και της νεότερης σκέψης βέβαια με τη μεσαιωνική και νεότερη ελληνική γραμματεία και λογοτεχνία να ενσωματώνονται σταδιακά στην διδασκαλία.

Η αναγέννηση μιας κοινωνίας δεν μπορεί παρά να ξεκινά από την αναγέννηση της γλώσσας της που της στέρησαν βίαια οι ιδεολογικές εμμονές και τα σύνδρομα της ημιμάθειας και της μονομέρειας.