Ο φαύλος κύκλος

 

Γράφει ο Δημήτρης Λάμπρου
Δημοσιογράφος/Εκδότης του περιοδικού ΒΟΙΩΤΙΑ


Εξετάζοντας κανείς τις προϋποθέσεις για την έξοδο της Ελλάδας από την υπαρξιακή της κρίση που βαθαίνει επικίνδυνα μέρα με την ημέρα, δεν μπορεί παρά να σταθεί στο ήδη διαπιστωμένο από πολλούς αναλυτές αξιακό έλλειμμα, το οποίο έχει επικαλύψει όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής κοινωνίας και έχει διαβρώσει όλους τους θεσμούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς. Η ηθική κρίση εξελίσσεται για τουλάχιστον 30 χρόνια και εν συντομία μπορεί να περιγραφεί ως το αποτέλεσμα του λαϊκισμού, της διαφθοράς, της ατιμωρησίας, του πολιτικαντισμού, του καταναλωτισμού και της έλλειψης καλλιέργειας, που επικράτησαν σταδιακά ως κυρίαρχες αξίες στα υψηλά και χαμηλά στρώματα του πληθυσμού στη μεταπολίτευση, με την ουσιαστική βοήθεια των ΜΜΕ.

Προσωποποιείται χαρακτηριστικά η πολύπλευρη κρίση στον κομματάνθρωπο της μεταπολίτευσης, που συνιστά την επιτομή του "επιτυχημένου", στην αξιοθρήνητη εκδοχή του βαλκανικού lifestyle. Η υπέρβαση της κρίσης αποτελεί ζητούμενο αλλά μακρινό στόχο και επηρεάζεται από ένα πλέγμα εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων.
Για τα γεωπολιτικά που είναι σημαντικά και για τις επιπτώσεις της κρίσης στην εξωτερική πολιτική θα μιλήσουμε άλλη φορά. Ομως στον εσωτερικό τομέα η ικανή και αναγκαία συνθήκη που θα αναστήσει το έθνος προσδιορίζεται από τη συνδρομή πολλών παραγόντων σε συνδυασμό με τη συγκυρία. Οι κυριότερες απαιτητές προϋποθέσεις θα αναλυθούν παρακάτω με την υπόμνηση ότι το εύλογο δεν είναι πάντα αληθινό ούτε οι καλές προθέσεις κινούν ή συγκινούν την Ιστορία.

Πρώτο υποχρεωτικό ζητούμενο για μια νέα πορεία είναι μια πολιτική ηγεσία με όραμα, με παρρησία και με θάρρος. Σπανίως στην ελληνική πολιτική ιστορία έχει εμφανιστεί τέτοια ηγεσία, αλλά όταν συνέβη η Ελλάδα μεγαλούργησε - και μάλιστα σε δυσχερέστερες από τις σημερινές συνθήκες. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι αυτή τη στιγμή ο τόπος βρίσκεται και πάλι χωρίς αρχηγό, χωρίς την ισχυρή εκείνη ηγετική φυσιογνωμία που θα οδηγήσει τον λαό και δεν θα παρασυρθεί από αυτόν. Υπάρχουν κάποιες ελπίδες που έχουν επενδυθεί σε πολιτικά πρόσωπα, αλλά οι πιθανότητες ευόδωσής τους δεν φαίνεται να είναι πολλές καθώς υπό τις κρατούσες συνθήκες δεν μπορούν να αποστούν από τις τεράστιες δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η πλειονότητα του πολιτικού κόσμου απέναντι σε ξένα και εγχώρια κέντρα αποφάσεων.

Μια πνευματική ηγεσία που συνέχει και εκλαϊκεύει το όραμα της πολιτικής ηγεσίας και παράγει την (πειστική εκείνη) ιδεολογία η οποία θα κινητοποιήσει τις έντιμες και πατριωτικές δυνάμεις του ελληνισμού, αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ συνθήκη εξόδου από την κρίση. Μια πνευματική ηγεσία με κύρος, με λόγο, με άποψη και συναίσθηση των ιστορικών στιγμών που διανύει η χώρα. Φυσικά στον τομέα αυτό εντοπίζεται ίσως το μεγαλύτερο "βατερλώ" της μεταπολιτευτικής περιόδου. Ποτέ άλλοτε στο παρελθόν στην Ελλάδα τόσα μέσα δεν διατέθηκαν, τόσα κονδύλια δεν διασπαθίστηκαν και τόσοι έπαινοι δεν σπαταλήθηκαν για την παραγωγή ανυπόληπτων πολιτιστικών προϊόντων που δεν ξεπέρασαν ποτέ τα όρια του άξεστου Κολωνακίου. Η οργανικά εξαρτημένη από το σαθρό κράτος ελληνική διανόηση έχει μηδενική επιρροή και συνιστά μέρος του προβλήματος παρά της λύσης.

Μια ισχυρή πολιτική ηγεσία και μια ρωμαλέα διανόηση εξαρτώνται άμεσα -ή για την ακρίβεια οφείλουν να συνδυαστούν για την επιτυχία της αναγέννησης της πατρίδας με μια έντιμη, παραγωγική, με πίστη στην αποστολή της και προσήλωση στο καθήκον ανώτερη γραφειοκρατία. Τα τριάντα χρόνια της κομματοκρατίας και της κλεπτοκρατίας έχουν πληγώσει βαθιά και ταυτοχρόνως δηλητηριάσει το σώμα της δημόσιας διοίκησης. Οι υπαλληλικές ελίτ έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα και οι ολίγοι έντιμοι αποφεύγουν να αναλάβουν ευθύνες. Ολες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η υφιστάμενη διευθυντική τάξη της δημόσιας διοίκησης δεν μπορεί να επιτελέσει τον ιστορικό της ρόλο, δεν έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στις πολεμικές συνθήκες που διαμορφώνονται, καθώς η Ελλάδα εισέρχεται με πρωτοφανή βιαιότητα σε αχαρτογράφητες περιοχές μιας συνολικής κατάρρευσης.

Από την άλλη πλευρά οποιαδήποτε μορφή αναγέννησης είναι αδήριτη ανάγκη να στηρίζεται και να υποστηρίζει μια ανεξάρτητη, αδέκαστη, αυστηρή Δικαιοσύνη. Οχι μόνο για τον καταλογισμό των ποινικών ευθυνών που βαρύνουν τους πρωτεργάτες της ελληνικής καταστροφής που βιώνουμε. Αλλά και για τον άτεγκτο, ταχύ, λειτουργικό έλεγχο της μετά την κρίση πολιτικής εξουσίας και της διευθυντικής υπαλληλικής κάστας με τρόπο που να υπερασπίζεται ενεργητικά το δημόσιο συμφέρον. Στον τομέα αυτό υπάρχουν κατά διαστήματα φωτεινές εξαιρέσεις δικαστικών λειτουργών που επιτελούν το καθήκον τους, όμως το κλεπτοκρατικό κατεστημένο φροντίζει να τους εξουδετερώνει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με το καλό ή με το άγριο. Και πάντως πολλοί είναι εκείνοι που προσβλέπουν στον Ελληνα Ντι Πιέτρο κατανοώντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει διέξοδος χωρίς την πλήρη και ουσιαστική διαλεύκανση όλων των υποθέσεων, δίχως την απόδοση δικαιοσύνης σε όσους οδήγησαν τη χώρα στη θέση του διεθνούς επαίτη πλήττοντας αναπενόρθωτα την εθνική αξιοπιστία.

Κι αν όλα αυτά συμπέσουν, ως τελευταία αλλά πιο σημαντική προϋπόθεση ανασυγκρότησης της πατρίδας προβάλλει η ποιότητα του ίδιου του λαού. Για να δημιουργηθούν οι βάσεις της αναστροφής απαιτείται ένας λαός περήφανος, ρεαλιστής, έξυπνος. Ενας λαός απαιτητικός, δυναμικός, εργατικός, φιλόπατρις, με διάθεση για θυσίες και με έφεση για δημόσιο έλεγχο. Ενας λαός απαλλαγμένος από τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και τις αγκυλώσεις που οδήγησαν στη σημερινή οικτρή πραγματικότητα. Ενας λαός που δεν γοητεύεται πια από τον λαϊκισμό, τα μεγάλα λόγια, τις ψεύτικες υποσχέσεις και τις εύκολες λύσεις. Ενας λαός δύσπιστος στους προφήτες και τους μάγους. Ενας λαός μορφωμένος, με μια άλλη στάση, μια άλλη νοοτροπία. Κι αν η αποκατάσταση του γνωσιακού υπόβαθρου του λαού χρειάζεται πολύ καιρό, καθώς το μεταπολιτευτικό κατεστημένο έπληξε βάναυσα και εσκεμμένα και την Εκπαίδευση και την Παιδεία, η νοοτροπία του Ελληνα μπορεί να αλλάξει πολύ πιο γρήγορα.

Το πέρασμα από τον ρηχό καταναλωτισμό και τη lifestyle αθλιότητα στη συμμετοχή και τη δημιουργία, η μετάβαση από την ανευθυνότητα και τον παλιμπαιδισμό στην -επιτέλους- ενηλικίωση, η νοητική μετατόπιση από την αφασική μαζοποίηση στη νηφάλια επίγνωση και εξυπηρέτηση του ατομικού, κοινωνικού και εθνικού συμφέροντος, μπορεί να γίνει σε ελάχιστο χρόνο. Σχεδόν αμέσως.

Αρκεί να βρεθεί μια ισχυρή πολιτική ηγεσία που να ομιλεί την γλώσσα της αλήθειας, που να υπηρετεί ένα απαιτητικό και παράλληλα εφικτό όραμα αναγέννησης της πατρίδας. Και να υποστηριχθεί από μια ρωμαλέα διανόηση, που σε συνδυασμό με μια έντιμη και παραγωγική ανώτερη γραφειοκρατία θα λογοδοτούν σε μια ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, κι ακόμα περισσότερο σ' έναν έξυπνο, δραστήριο, φιλόπονο λαό.

Οπως γίνεται φανερό, πρόκειται για κύκλο, για φαύλο κύκλο. Το άλλο, το πιο σημαντικό, το πιο ουσιαστικό είναι ποιος θα αναλάβει την ευθύνη να τον σπάσει...