Και πάλι για την ηγεσία

Γράφει ο Δημήτρης Λάμπρου

Δημοσιογράφος/Εκδότης Περιοδικού ΒΟΙΩΤΙΑ

Το έλλειμμα ηγεσίας που χαρακτηρίζει την ελληνική πολιτική σκηνή αποτελεί τη δυσκολότερα αντιμετωπίσιμη διάσταση της πολυεπίπεδης κρίσης που έχει οδηγήσει στην κατάρρευση τη χώρα.

Στο επίπεδο της κεντρικής εξουσίας η απουσία ικανών και δημοφιλών πολιτικών προσωπικοτήτων, που να συγκεντρώνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, πλήττει τη δυνατότητα για τη δρομολόγηση των απαραίτητων αλλαγών -αν υποτεθεί ότι υπήρχε πρόθεση υλοποίησής τους. Επιπλέον η έλλειψη πραγματικών ηγετών είναι δεδομένο πως αναπαράγει τη μετριοκρατία σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας ζωής ως αντίδοτο στην ανασφάλεια του υφιστάμενου πολιτικού προσωπικού.

Στην τοπική διάσταση της πολιτικής, "στα τσικό" της τοπικής αυτοδιοίκησης, το πρόβλημα της έλλειψης ηγεσίας είναι επίσης και παρόν και  παλαιό με ορατή συνέπεια την τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι Δήμοι και οι Περιφέρειες της χώρας -όχι μόνο από οικονομικής πλευράς. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι η παγίωση της ανομίας σε ολόκληρη την Επικράτεια οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην παραχώρηση αλλότριων αρμοδιοτήτων σε τοπικούς θεσμούς, που φυσικά επηρεάζονται άμεσα από το διαβόητο πολιτικό κόστος και ως εκ τούτου εμφανίζονται ελαστικοί ως προς την εφαρμογή της νομιμότητας.

Από ένα τόσο βαθιά διεφθαρμένο και σαθρό σύστημα όπως η ελληνική κοινωνία, το οποίο στην ουσία έχει ήδη καταρρεύσει, δεν είναι δυνατόν εκ των πραγμάτων να αναδειχθούν πραγματικοί ηγέτες. Είναι αστείο να αναμένει κανείς από εκείνους που δημιούργησαν το χάος υπηρετώντας μόνο τα στενά προσωπικά τους συμφέροντα να διορθώσουν την κατάσταση.

Είναι σαφές ότι το μοντέλο του πολιτικού της μεταπολίτευσης έχει οριστικά απαξιωθεί. Οι γνωστές σε όλους απλώς φιλόδοξες μετριότητες που πολιτεύονται με αποκλειστικό γνώμονα την προσωπική τους πολιτική επιβίωση δύουν. Εκείνοι που ελέγχουν, με ένα τρόπο αυτιστικής και τελικά καταστροφικής για την πατρίδα ιδιοτέλειας, τη δημόσια σφαίρα τα τελευταία 30 χρόνια, εκείνοι που δεν δεσμεύονται από τη ρυθμιστική αρχή του κοινού καλού ούτε αντιλαμβάνονται καν την έννοια του δημοσίου συμφέροντος, εκείνοι που προέρχονται και λογοδοτούν μόνο σε κομματικές γραφειοκρατίες εξ ορισμού ανίκανες να προωθήσουν οποιαδήποτε αξία ή ιδεολογία εκτός από την εξουσιαστική ενίσχυσή τους, όλοι αυτοί έχουν πολιτικά αποβιώσει.

Από την άλλη πλευρά, παρότι μπορεί να είναι επιθυμητό δεν είναι πολιτικά εφικτό να αποσυρθούν όλοι οι σημερινοί πολιτικοί παράγοντες από τη δημόσια σφαίρα. Αρα γεννάται το ερώτημα ποιοι θα επιβιώσουν πολιτικά. Πώς θα ξεχωρίσουν εκείνοι που έρχονται από το μέλλον για να συναντηθούν με τους πολίτες από εκείνους που έρχονται από το βαθύ παρελθόν και θα χαθούν οριστικά από το προσκήνιο στο άμεσο μέλλον.

Είναι αυτονόητο ότι από την πολιτική πλευρά οι νέες δημόσιες αρετές που θα πάρουν τη θέση της πελατειακής σχέσης, της άθλιας συναλλαγής, του «κτυπήματος στην πλάτη», του εκβιασμού, της διαρκούς ίντριγκας είναι το θάρρος, η ειλικρίνεια, η ευφυία και η διάθεση για την άσκηση της πολιτικής στη διαλεκτική της μορφή και όχι στη συναλλαγματική της ιδιοτέλεια.

Η αποδοχή της πλήρους αποτυχίας του μεταπολιτευτικού μοντέλου και η διακήρυξη της ανάγκης ριζικής μεταβολής όλων των κοινωνικών σχέσεων που αυτό παγίωσε αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση πολιτικής επιβίωσης. Η σύγκρουση με τις δυνάμεις του κατεστημένου της μεταπολίτευσης απαιτεί θάρρος αλλά είναι αναπόφευκτη και η αναβολή της συνιστά χειρίστου είδους καιροσκοπισμό.

Η παύση αναζήτησης του deus ex machina (επιμήκυνση, αναδιάρθρωση, στάση πληρωμών κ.λπ.) που με μαγικό τρόπο θα οδηγήσει στη σωτηρία τη χώρα είναι επίσης η μορφή της ειλικρινούς επικοινωνίας που εκτιμάται. Οπως και η συνειδητοποίηση της σκληρής εργασίας και των μεγάλων θυσιών που απαιτούνται για την επαναφορά της ελπίδας πρώτα και της ανάπτυξης κατόπιν στη χώρας.

Η πολιτική ευθυκρισία, η πολιτική οξυδέρκεια που συνδέεται με τη γνώση της πολιτικής και της ιστορίας και με την ευφυία είναι εξίσου σοβαρό εφόδιο στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε. Οποιος αντιλαμβάνεται τις τεκτονικές αλλαγές που συντελούνται στο βαθύ υπόστρωμα της κοινωνίας έχει πλεονέκτημα, ιδίως στην περίπτωση που μπορεί να μεταφράσει την οργή σε όραμα, την απαίτηση αλλαγής σε διάθεση για προσφορά και συστράτευση.

Η ανάδειξη συνεργατών και η διαμόρφωση μιας ηγετικής ομάδας που θα είναι ικανή να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τις καταστατικές αλλαγές που έχει αυτή τη στιγμή ανάγκη η χώρα είναι επιπλέον πλεονέκτημα για όσους μπορούν να το έχουν, καθώς η κοινωνική βάση αργά αλλά σταθερά αντιλαμβάνεται την ανάγκη μιας ειρηνικής αλλά συνολικής ανατροπής του σαθρού πολιτικού συστήματος.

Υπάρχουν σε κεντρικό και σε τοπικό βοιωτικό επίπεδο πολιτικά στελέχη που να συγκεντρώνουν λίγες από αυτές τις προϋποθέσεις; Που μπορούν να θεωρηθούν ηγετικές φυσιογνωμίες; Πού μπορούν να εμπνεύσουν και να οδηγήσουν την παραπαίουσα κοινωνία;

Κατ’ αρχάς υπάρχουν υγιείς δυνάμεις εκτός προσκηνίου, άνθρωποι που δεν είναι γνωστοί στο ευρύ κοινό διότι απαξιούσαν να ασχοληθούν με την πολιτική και ορθώς έπρατταν. Ομως και από τους νυν αιρετούς  υπάρχουν συγκεκριμένοι που υπό όρους θα ήταν δυνατόν αποτελέσουν τμήμα του μελλοντικού πολιτικού σκηνικού.
Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι στιγμής φαίνεται να απουσιάζει το θάρρος, πράγμα το οποίο στις δεδομένες περιστάσεις είναι τεχνικώς ισοδύναμο με συνενοχή στην καταστροφή της πατρίδας.